Vì sao Mỹ muốn nhanh chóng xây dựng lò phản ứng hạt nhân trên Mặt Trăng?

Trong mục tiêu dài hạn khám phá vũ trụ, Mỹ cần nguồn năng lượng để duy trì căn cứ trên Mặt Trăng- bàn đạp để tiến vào không gian sâu. Và, để giành vị trí “đắc địa” nhất, trong đó quan trọng là có nguồn băng nước, Mỹ cần hành động trước các đối thủ.

Trong một cuộc họp báo ngày 5/8, Bộ trưởng Giao thông Vận tải Mỹ kiêm Quyền Giám đốc Cơ quan vũ trụ Mỹ (NASA) Sean Duffy xác nhận rằng, trong khuôn khổ sáng kiến xây dựng căn cứ không gian của riêng mình, Mỹ dự định xây dựng lò phản ứng hạt nhân trên Mặt Trăng, trong một kế hoạch được ban hành ngày 31/7.

“Chúng ta đang trong cuộc chạy đua trên Mặt Trăng. Mà để xây dựng căn cứ Mỹ trên Mặt Trăng, chúng ta cần năng lượng. Và chúng ta sẽ sử dụng năng lượng Mặt Trời ở một số khu vực chủ chốt trên Mặt Trăng. Nhưng công nghệ phân hạch hạt nhân có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Vì thế chúng tôi đã đầu tư hàng trăm triệu đô la để nghiên cứu giải đáp câu hỏi, liệu chúng ta có thể thực hiện được điều đó hay không. Và bây giờ, chúng tôi đang chuyển từ nghiên cứu sang hành động.”, ông Duffy nói với truyền thông.

Theo kế hoạch, NASA cần tham khảo các đề xuất từ ngành công nghiệp để khởi động lò phản ứng hạt nhân 100 kilowatt vào năm 2030.

Quyền Giám đốc NASA Sean Duffy. Ảnh: Aaron Schwartz/EPA/Shutterstock.

Kế hoạch yêu cầu bổ nhiệm một Giám đốc điều hành dự án năng lượng phân hạch hạt nhân trên Mặt Trăng.

“Kể từ tháng 3/2024, Trung Quốc và Nga đã ít nhất 3 lần tuyên bố về nỗ lực chung nhằm đặt một lò phản ứng trên Mặt Trăng vào giữa những năm 2030. Quốc gia đầu tiên làm như vậy có khả năng sẽ thiết lập một vùng cấm, điều này sẽ cản trở đáng kể việc Mỹ thiết lập sự hiện diện theo kế hoạch tại Artemis nếu không có mặt trước.”, ông Duffy giải thích trong kế hoạch, đề cập năng lượng hạt nhân, được gọi là năng lượng phân hạch bề mặt- FSP, một nguồn năng lượng công suất cao và bền vững, có thể duy trì qua đêm (kéo dài 2 tuần với nhiệt độ lạnh giá xuống đến -180 độ C) trên Mặt Trăng (1 ngày Mặt Trăng bằng 29,5 ngày Trái Đất) và được triển khai trên các thiên thể khác, chẳng hạn như Sao Hỏa.

Người đứng đầu NASA nhấn mạnh việc Mỹ phải là quốc gia đầu tiên thiết lập cơ sở năng lượng trên Mặt Trăng, điều có thể giúp lựa chọn một vị trí “đắc địa” nhất, nơi vừa có nguồn băng nước, vừa có ánh sáng mặt trời.

Mô phỏng ý tưởng một dự án năng lượng phân hạch bề mặt của NASA. Nguồn: NASA

“Có một khu vực nhất định của Mặt Trăng mà ai cũng biết là lý tưởng nhất, nơi luôn có bóng râm và băng nước, lại vừa gần ánh sáng mặt trời. Chúng ta muốn đến trước và giành lợi thế đó.”, người đứng đầu NASA giải thích.

NASA cũng đặt mục tiêu lò phản ứng phải có khả năng hoạt động liên tục trong một thập kỷ mà không cần sự can thiệp của con người.

Năm 2022, NASA đã trao 3 hợp đồng cho 3 công ty, mỗi hợp đồng trị giá 5 triệu USD, để thiết kế, đề xuất ý tưởng nhà máy điện phân hạch hạt nhân 40kW trên Mặt Trăng.

NASA dự định gia hạn 3 hợp đồng Giai đoạn 1 để thu thập thêm thông tin trước Giai đoạn 2, khi ngành công nghiệp sẽ được mời tham gia thiết kế lò phản ứng cuối cùng để lắp đặt trên Mặt Trăng.

Người đứng đầu NASA Duffy (giữa) và phi hành đoàn Artemis II. Nguồn: SecDuffyNASA.

Mặc dù NASA chưa bao giờ sử dụng lò phản ứng hạt nhân phân hạch trong không gian, nhưng đã sử dụng vật liệu hạt nhân để cung cấp năng lượng cho tàu vũ trụ từ những năm 1960.

Được gọi là máy phát nhiệt điện đồng vị phóng xạ (RTG), các hệ thống này sử dụng nhiệt sinh ra từ quá trình phân rã của plutonium-238, một nguyên tố hạt nhân, để tạo ra điện năng cung cấp cho tàu vũ trụ và xe tự hành.

Hiện tại, xe tự hành Curiosity của NASA trên Sao Hỏa đang sử dụng hệ thống RTG để cung cấp năng lượng.

Trước đó, Tổng Giám đốc Cơ quan Vũ trụ Nga (Roscosmos) Dmitry Bakanov tuyên bố rằng, vào tháng 5, Roscosmos đã ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác với Cơ quan Vũ trụ Quốc gia Trung Quốc về việc xây dựng một nhà máy điện Mặt trăng, sẽ là đóng góp quan trọng cho dự án xây dựng Trạm Khoa học Mặt Trăng quốc tế.

Trung Quốc dự kiến đưa người lên bề mặt Mặt Trăng vào năm 2030 để tiến hành nghiên cứu khoa học.

Sơ đồ hành trình sứ Artemis II. Nguồn: NASA.

Kế hoạch thứ hai của NASA được ông Duffy ban hành cùng ngày, nhằm mục đích đẩy nhanh quá trình phát triển các phương án thay thế cho Trạm vũ trụ quốc tế (ISS), dự kiến sẽ ngừng hoạt động vào năm 2028.

Thông tin liên quan, ngày 4/8, Quyền Giám đốc NASA Duffy cho biết, vào đầu năm 2026, các phi hành gia sứ mệnh Artemis II sẽ bay vòng quanh Mặt Trăng trên tàu vũ trụ Orion của NASA.

Đây sẽ lần đầu tiên con người trở lại Mặt Trăng sau 53 năm. Apollo 17 (ngày 7–19/12/1972) là sứ mệnh hạ cánh lên Mặt Trăng cuối cùng trong chương trình Apollo của NASA, cũng là lần gần nhất con người đặt chân lên Mặt trăng.

Hiện 4 phi hành gia của phi hành đoàn sứ mệnh Artemis II, gồm 3 phi hành gia NASA và 1 phi hành gia Cơ quan Vũ trụ Canada- CSA, đã bắt đầu chương trình huấn luyện để có thể khởi hành đến Mặt Trăng vào đầu năm tới, sự kiện và theo ông Duffy, là một cột mốc mới trong chương trình Artemis đưa con người trở lại Mặt Trăng và tiến tới Sao Hỏa.

Văn Phong/Sputnik, NASA, ABCNews

(theo baovephapluat.vn)

Nguồn: https://baovephapluat.vn/quoc-te/tin-tuc/vi-sao-my-muon-nhanh-chong-xay-dung-lo-phan-ung-hat-nhan-tren-mat-trang-182172.html